Obowiązkowym daniem na każdym wielkanocnym stole jest żurek. Od wieków rządzi na polskich stołach, ale jego historia jest dość burzliwa. Jesteście ciekawi, jak zrobić dobry żurek wielkanocny? O tym i o kulisach jego powstania opowiemy w tym wpisie.
Skąd pochodzi żurek?
Historia żurku w Polsce rozpoczęła się prawdopodobnie w XV wieku. Przygotowywano wtedy potrawę na bazie zakwaszanej mąki, którą określano jako „żur”. Nazwa ma korzenie w języku niemieckim. Początkowo był to posiłek ubogich mieszkańców wsi, smaczny i pożywny, ale na pewno nie gościł na odświętnych stołach.
Legendy głoszą, że zbliżona do dzisiejszej receptura na żurek wielkanocny powstała z zakładu na najgorszą w smaku zupę. Właściciel poznańskiej knajpy, który chciał wygrać woreczek pieniędzy, zgodził się przygotować dla tajemniczego klienta danie, którego nie da się zjeść. Karczmarz postanowił połączyć zakwas na chlebie z wrzątkiem, dodał grzyby, kilka warzyw, kiełbasę, czosnek i majeranek. Uważał, że jego przepis jest tak ohydny, że na pewno wygra. Tymczasem zupa okazała się pyszna i niestety, ale karczmarz stracił swój majątek.
Za miejsce powstania żurku uznaje się jednak nie Poznań, a Śląsk. To tam lokalna społeczność miała przygotowywać pożywną zupę, która w okresach problemów z dostawami żywności, okazała się ratunkiem. Jedzono ją nawet kilka razy dziennie.
Co warto nadmienić, miłośnikami żurku nie są tylko Polacy, ale również inne ludy słowiańskie. W różnych odmianach pojawia się na stołach Czechów, Białorusinów oraz Słowaków.
Zakwas na wielkanocny żurek, czyli podstawa wyjątkowego smaku
Kwaśny smak żurku jest efektem dodania do mięsnego lub mięsno-warzywnego wywaru zakwasu chlebowego. Pozwala go zagęścić. Zgodnie ze staropolską recepturą, zakwas powinno wykonać się z mąki żytniej, ale aktualnie przygotowuje się go również z mąki orkiszowej lub owsianej.
Każdy region Polski ma inną recepturę na żurek na Wielkanoc
Tradycyjny żurek wielkanocny jest przygotowywany z zakwasu z mąki żytniej oraz mięsnej wkładki (boczek lub kiełbasa wędzona, lub parzona). Zupę należy przyprawić czosnkiem, majerankiem oraz chrzanem. Często dodawane są również suszone grzyby.
W zależności od rodzaju kuchni regionalnej żurek jest serwowany z różnymi dodatkami. Mogą to być ziemniaki pokrojone w kostkę, które dodaje się do gotowanego wywaru. Ziemniaki można również ugotować osobno i podać okraszone słoninką i boczkiem. Innym wariantem jest jajko na twardo. Żurek można jeść również z pieczywem.
Jak zrobić dobry żurek wielkanocny?
W menu restauracji Rzeszowskie Słoiki znajdziesz żurek serwowany z jajkiem i kiełbasą. Jak już dobrze wiesz, to jeden z wariantów podania tej wyjątkowej zupy. Równie dużo jest przepisów na idealny żurek na Wielkanoc. Podajemy jeden z przepisów, którym możesz się zasugerować.
Aby wykonać żurek, który zagości na wielkanocnym stole, potrzebujesz:
- 1 l bulionu warzywnego,
- 500 ml zakwasu żytniego do żurku,
- przyprawę do żurku lub barszczu białego,
- 100 g kiełbasy zwykłej podsuszanej,
- 200 g kiełbasy białej surowej lub parzonej
- 200 g boczku surowego wędzonego,
- 3 łyżki śmietany kremówki 30%,
- 1 łyżeczkę majeranku,
- 1 ziarno ziela angielskiego,
- 1 listek liścia laurowego,
- po ¼ łyżeczki czosnku i soli.
Z podanych proporcji przygotujesz ok. 2 litry zupy. Możesz ją podać z jajkiem na twardo lub żytnim pieczywem. Warto udekorować żurek natką pietruszki lub oregano.
A oto sposób przygotowania:
- Przygotuj zakwas i bulion warzywny. Oba możesz wykonać samodzielnie lub kupić gotowe w sklepie.
- Przygotuj mięsa. Boczek pokrój w kostkę, a kiełbasę podsuszaną oraz białą parzoną w plasterki. Jeżeli korzystasz z kiełbasy białej surowej, zanim ją pokroisz, najpierw ją podgotuj.
- Boczek podsmaż na patelni, dodaj kiełbasy i smaż razem przez ok. 4-5 minut.
- Wywar warzywny wlej do średniego garnka i podgrzej do zagotowania. Dodaj zawartość patelni i gotuj ok. 5 minut.
- Dodaj do zupy zakwas, uprzednio dokładnie go mieszając.
- Przypraw zupę i doprowadź ją do wrzenia, ciągle ją mieszając. Dzięki temu zacznie gęstnieć. Wystarczy chwila, aby była gotowa.
- Na koniec dodaj 3 łyżki śmietany. Zamieszaj zupę i wyłącz.
Podejmiesz wyzwanie i wykonasz samodzielnie żurek wielkanocny? A może wolisz spróbować zupę w naszym wydaniu? Decyzja należy do Ciebie! My jak zawsze zapraszamy do Rzeszowskich Słoików!
